Hoe komen al die Pokémon in de echte wereld terecht?
Gepubliceerd: 27-9-2016
Laatste update: 22-01-2021
In een mum van tijd wordt het spelletje Pokémon Go in de zomer van 2016 een megahit. Jong en oud gaat met de smartphone op pad om de beestjes te vangen, die door zogeheten ‘toegevoegde realiteit’ in de echte wereld lijken rond te lopen. Hoe werkt die techniek en wat kunnen we ermee?
Redacteur: Laurens Bluekens
Wat is toegevoegde realiteit?
De hype is groot in juli 2016: binnen de kortste keren downloaden miljoenen mensen Pokémon Go voor hun smartphone. Van parken tot musea, van stadions tot natuurparken en van restaurants tot universiteiten: overal struikelen drommen Pokémon Go-spelers over elkaar heen om de beestjes te vangen. De beurskoers van uitgever Nintendo schiet omhoog.
De bedoeling van het spel is om tientallen Pokémon te vangen.
Dat zijn kleurige, digitale fantasiebeestjes met verschillende superkrachten die hun bekendheid danken aan een tekenfilmserie die begon in de jaren negentig. Later volgt een kaartspel en verschillende computergames op bijvoorbeeld de Game Boy, een van de eerste draagbare spelcomputers, die hun populariteit allemaal danken aan het verzamelaspect. Onder het motto gotta catch ‘em all – vang ze allemaal – wordt Pokémon al gauw een sociale bezigheid: wie heeft als eerste alle beestjes gevangen? Wie heeft welke zeldzame Pokémon in bezit? En: welke Pokémon is het populairst?
Nieuw aan Pokémon Go is dat de beestjes in de echte wereld zitten verstopt. Althans, zo lijkt het. De makers van het spel hebben de virtuele beestjes eigenlijk alleen een coördinaat ergens op de wereld meegegeven. Via gps-technologie, een systeem om met behulp van satellieten je plaats te bepalen, houdt je smartphone bij of je in de buurt bent van een Pokémon. Als dat het geval is, moet je zelf het laatste eindje doen door je smartphone op de echte wereld te richten en te kijken of je een Pokémon ziet rondhuppelen. Via de camera van de telefoon verschijnt (live) de werkelijkheid op het scherm, waar Pokémon Go vervolgens ook de virtuele beestjes in tekent. Daardoor lijkt het alsof de figuurtjes rondlopen in de echte wereld.
Pokémon Go leidt bij het strand van Kijkduin tot allerlei wilde situaties.
De techniek die dit mogelijk maakt heet augmented reality of, vertaald, toegevoegde realiteit.
Augmented reality voorziet de realiteit van een extra, virtuele dimensie.
Deze technologie slaat een brug tussen de werkelijkheid en de virtuele wereld door het mogelijk te maken virtuele objecten toe te voegen aan de onmiddellijke werkelijkheid. Zo voorziet de technologie de realiteit van een extra, virtuele dimensie.
Alexander Klöpping legt uit wat toegevoegde realiteit is.
Minecraft met de HoloLens.
Wat is het verschil tussen toegevoegde realiteit, virtuele realiteit en hologrammen?
Toegevoegde realiteit en virtuele realiteit hebben veel met elkaar gemeen, maar het zijn verschillende technieken. Het cruciale verschil is dat virtuele realiteit gebruikers volledig opslokt in een virtuele, niet werkelijk bestaande wereld die volledig door computers is opgebouwd. Om virtuele realiteit te zien, is een speciale bril nodig. In toegevoegde realiteit blijft de werkelijkheid de basis, aangevuld met virtuele foefjes. Virtual reality maakt het bijvoorbeeld mogelijk je in een oorlog, een fantasiewereld vol monsters, een achtbaan of een ruig natuurgebied met wilde dieren te wanen zonder de risico’s te lopen die daar in werkelijkheid bij zouden horen.
Matthijs van Nieuwkerk neemt plaats in een virtual reality-achtbaan.
Ook hologrammen en toegevoegde realiteit lijken op elkaar, maar er zijn verschillen. Hologrammen zijn driedimensionale projecties van allerlei objecten die in de werkelijkheid worden geprojecteerd, zoals de verschijning van de in 1996 overleden rapper Tupac Shakur tijdens een concert in 2012 van rapper Snoop Dogg.
Hoe is het hologram van Tupac Shakur tot stand gekomen?
Het verschil met toegevoegde realiteit is dat hologrammen zichtbaar zijn voor iedereen en dus niet alleen voor iemand die een geavanceerde bril op heeft of naar een scherm kijkt. Bij toegevoegde realiteit komen de werkelijke en de virtuele wereld samen op een (projectie)scherm, terwijl hologrammen ook buiten een scherm in de echte wereld geplaatst kunnen worden.
Bij de HoloLens waar Microsoft aan werkt, gaat het dus eigenlijk meer om toegevoegde realiteit dan om echte hologrammen.
Is toegevoegde realiteit nieuw?
Toegevoegde realiteit is al tientallen jaren in ontwikkeling. Op primitief niveau is de technologie al mogelijk zodra er een apparaat met een (projectie)scherm beschikbaar is waarop de werkelijke en virtuele wereld kunnen samensmelten. Zulke apparaten zijn er al heel lang. Denk bijvoorbeeld aan de televisie, waarop in live-uitzendingen van sportwedstrijden boven in het scherm een scorebord te zien is waarop de stand en de wedstrijdtijd ook live worden bijgehouden.
Een primitieve vorm van toegevoegde realiteit tijdens live wielerwedstrijden: tijd- en rennerregistratie, reclame en klassement.
Tom Caudell, een onderzoeker van vliegtuigfabrikant Boeing, is in 1990 de eerste die de term augmented reality gebruikt. Samen met zijn collega David Mizell bedenkt hij een manier om het werk van zijn collega’s die vliegtuigen in elkaar zetten makkelijker te maken. Ze komen met een soort bril met schermen waarmee instructies om de verschillende vliegtuigonderdelen te monteren worden geprojecteerd op de werkelijkheid.
Ook op andere manieren wordt toegevoegde realiteit al langer toegepast in de luchtvaart en de militaire wereld. Raketten kunnen door gevechtspiloten nauwkeuriger worden afgevuurd als zij bij het richten een technologisch geavanceerde helm op hebben waarmee het zicht op de werkelijkheid aangevuld wordt met extra informatie en cruciale hulpmiddelen, zoals de afstand tot het doel, windrichting en -kracht, een virtueel richtkruis en een schatting van de baan die de raket zal afleggen.
Straaljagerpiloten hebben al veel langer te maken met toegevoegde realiteit.
Met de komst van smartphones kunnen ook normale consumenten ruiken aan toegevoegde realiteit. Er verschijnen bijvoorbeeld apps voor bij het golfen die laten zien hoe ver de hole nog is als je de camera van je smartphone in de richting van het parcours houdt, of apps die op een smartphonescherm historische gebouwen live in het straatbeeld projecteren.
Een uitleg van het NOS Journaal over Layar en toegevoegde realiteit, toen de technologie net op de markt was.
Toegevoegde realiteit bestaat dus al lang, maar de toepassing ervan bleef lange tijd beperkt tot heel specialistische omgevingen, zoals de militaire of medische wereld of in wetenschappelijk onderzoek.
Een eerdere poging om toegevoegde realiteit bij de doorsnee consument te introduceren, faalde jammerlijk: Google Glass, een soort computer in brilvorm van Google die gebruikmaakt van spraakbediening en toegevoegde realiteit. Met op hun hoofd Google Glass, vanaf 2014 te koop in Nederland, kunnen mensen onder meer bellen, berichten sturen, de weg naar een bepaalde locatie vragen en foto’s en video’s maken. De meest besproken functie van de bril is dat er live allerlei informatie over hetgeen waar de gebruiker naar kijkt, in beeld verschijnt. Dat zorgt voor veel privacy-problemen. Echt populair wordt de bril daarom nooit, maar ook omdat niet alles goed werkt en het apparaatje maar weinig echt handige functies heeft.
Leuk, Google Glass, maar het apparaatje zorgt ook voor privacyproblemen.
Wat is er in de toekomst mogelijk met toegevoegde realiteit?
De mogelijkheden van de techniek zijn door Pokémon Go nu bij veel mensen bekend en het wijdverbreide smartphonebezit maakt het gebruik van toegevoegde realiteit stukken makkelijker. Gecombineerd met de kwalitatief goede en betaalbare brillen voor toegevoegde realiteit die veel grote fabrikanten uitbrengen, zouden we aan de vooravond kunnen staan van een toekomst waarin toegevoegde realiteit het dagelijks leven op allerlei manieren zou kunnen beïnvloeden. Als er bijvoorbeeld een defect is aan het leidingwerk van een huis, is het op termijn mogelijk om je op afstand te laten helpen door een monteur. Iets vergelijkbaars zal mogelijk zijn als je te maken krijgt met fysieke ongemakken, waarbij je op afstand hulp krijgt van een verpleger, arts of fysiotherapeut.
Wat in 2011 een wat knullige test was, wordt in de toekomst misschien de standaard: toegevoegde realiteit in het basisonderwijs.
Ook het winkelen zou kunnen veranderen door toegevoegde realiteit. In echte winkels is wachten voor de pashokjes niet meer nodig omdat je kledingstukken met een app al digitaal zult kunnen passen. En webwinkels kunnen met toegevoegde realiteit hun klanten thuis bijvoorbeeld virtueel een brilmontuur laten proberen.
Google is inmiddels bezig met een opvolger van Google Glass, die meer gericht is op gebruik op kantoor dan op straat. Het is goed mogelijk dat we straks ook op de werkvloer elke dag te maken krijgen met toegevoegde realiteit. Misschien staan er straks geen computerschermen of laptops meer op de bureaus, maar zijn we aan het werk met een geavanceerde bril op onze neus die al de benodigde programma’s voor onze ogen projecteert. Maar ook in de klas zijn er veel manieren waarop de technologie ingezet zou kunnen worden. Denk aan een les biologie, waarin leerlingen een kikker ontleden en met behulp van een geavanceerde bril meteen zien waar welke onderdelen van het lichaam zitten en hoe ze werken.
John de Mol over toegevoegde realiteit bij het Songfestival.
Veel deskundigen voorspellen tenslotte dat de entertainmentsector in de nabije toekomst heel veel met toegevoegde realiteit zal gaan werken: games, films en toneelvoorstellingen die worden verrijkt met een virtuele dimensie. In theaters zouden decors bijvoorbeeld vervangen kunnen worden door bewegende en steeds veranderende virtuele werelden. En gameontwikkelaars zijn allemaal op zoek naar de nieuwe toegevoegde realiteit-knaller die nog groter wordt dan Pokémon Go.
Kun je zelf toegevoegde realiteit proberen?
Met een Apple- of Android-smartphone is het makkelijk om zelf ook toegevoegde realiteit te ervaren. Download bijvoorbeeld Pokémon Go of UAR, waarmee historische of toekomstige gebouwen in het huidige straatbeeld geprojecteerd kunnen worden. Kinderen zullen zich vermaken met Quiver - 3D Coloring App – een app die kleurplaten tot leven laat komen – en met ZooKazam, waarmee leeuwen, dino's en vogels tot leven komen. Layar en Aurasma zijn apps waarmee de wereld om je heen een extra laag informatie krijgt, zoals in musea. Op reis is tenslotte de Google Translate-app handig. Je hoeft de woorden die je vertaald wilt zien, niet eens meer in te typen: richt de camera van je smartphone op bijvoorbeeld een verkeersbord met een woord in een andere taal, en de app vertaalt het meteen. En, o ja, die andere grote hit, Snapchat is hier te downloaden.
'Dan staan je ouders als een aardbei op een foto en dan zien al je vrienden dat.'
In het kort
Toegevoegde realiteit maakt het mogelijk virtuele objecten live in de realiteit te tekenen, alsof de werkelijkheid een extra, virtuele laag krijgt. Daardoor lijkt het alsof Pokémon in de echte wereld rondlopen.
Virtuele realiteit en hologrammen lijken op toegevoegde realiteit, maar de drie zijn niet hetzelfde. Bij virtuele realiteit worden gebruikers helemaal opgeslokt in een virtuele wereld en hologrammen zijn voor iedereen zichtbaar – ook zonder smartphone of geavanceerde bril.
Toegevoegde realiteit is niet nieuw. De technologie wordt al tientallen jaren toegepast in bijvoorbeeld de militaire wereld.
In de toekomst zal toegevoegde realiteit waarschijnlijk een belangrijke rol spelen in allerlei facetten van het dagelijks leven, bijvoorbeeld op het terrein van onderwijs, entertainment, gezondheid en vervoer.
